Paprotki w domu – wszystko o czym powinieneś wiedzieć

Paprocie uznawane są za rośliny o wielu dobroczynnych właściwościach. Ich intensywna barwa koi oczy, sprzyja refleksji, a także pomaga w nauce i pracy. Choć czasami bywają naprawdę kapryśne to szybko zapominają o naszych błędach w uprawie i po wprowadzeniu odpowiednich zmian w pielęgnacji szybko odwdzięczają się przepiękną urodą. Ich wyjątkowe właściwości sprawiają, że są często stawiamy paprotki w sypialni czy pokojach dziecięcych. Wydzielają dużo wilgoci i tlenu, dzięki czemu doskonale jonizują powietrze, pochłaniając przy tym zawarte w nim toksyny.

Nic więc dziwnego, że coraz częściej pojawiają się w naszych domach, a ich asortyment stale się powiększa. Obecna różnorodność sprawia, że każdy miłośnik kwiatów znajdzie odmianę idealną dla siebie. Jednak przed przystąpieniem do zakupu warto dowiedzieć się, jak pielęgnować paproć domową aby pozostała z nami na długo.

Paprocie – rodzaje

Wielu amatorom kwiatów paprocie kojarzą się głównie z powszechnie występującymi w klasach szkolnych paprotkami zwyczajnymi (Polypodium vulgare) lub bardziej imponującym nefroleptisie zwyczajnym (Nephroleptis wxaltata). W rzeczywistości paprocie to gatunek wyjątkowo liczny. Szacuje się, że w czasach prehistorycznych istniało aż milion gatunków paproci, zaś obecnie występuje 10 000 odmian, które różnią się od siebie wyglądem liści, osiąganą wysokością oraz wymaganiami uprawowymi. Nie wszystkie gatunki nadają się przy tym do hodowania w domu.

Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze gatunki paproci domowych wraz z krótkimi wskazówkami dotyczącymi ich pielęgnacji.

• Paprotka zwyczajna (Polypodium vilgare) – roślina ta naturalnie występuje na terenie Azji, Europu oraz Ameryki Północnej. Jest stosunkowo nieduża, osiąga do 30 cm wysokości. Charakteryzuje się intensywnie zieloną barwą oraz zaostrzonymi listkami. Jest najmniej wymagająca jeśli chodzi o nasłonecznienie, może być stawiana w półcieniu, świetle rozproszonym, a także w słonecznym oknie. Preferuje umiarkowaną wilgotność powietrza i gleby. Jako że jest rośliną zimozieloną doskonale zdobi pomieszczenia również w chłodniejsze dni.
• Zanokcica gniazdowa (Asplenium nidus) – ta odmiana naturalnie występuje w regionach zwrotnikowych. Jest dość nietypową odmianą paproci, posiada całobrzegie, długie liście, które układają się w charakterystyczny kształt rozety, na powierzchni której gromadzi się woda. Choć w naturalnym środowisku liście paproci mogą osiągać do 100 cm długości, to w mieszkaniu są niewielkie, osiągają do 40 cm długości. Zanokcica wymaga stanowiska z odpowiednio rozporoszonym światłem, nie lubi przestawiania. W sezonie zimowym należy zapewnić jej minimum 15°C, a w okresie wegetacyjnym ok. 20°C. Aby móc podziwiać jej piękne, zielone liście należy utrzymywać wilgotność powietrza powyżej 60%. Co ciekawe roślina ta występuje również w odmianie miniaturowej. Taka paprotka mini sprawdzi się idealnie w niewielkich pomieszczeniach, takich jak np. sypialnia czy łazienka z oknem.

• Nefrolepis wyniosły (Nephrolepis exaltata) – pierwotnym obszarem występowania tej odmiany były gorące obszary Florydy, Meksyku, Karaibów, Gujany oraz Brazylii. Nafrolepis jest jedną z większych paproci, która nawet w warunkach domowych może osiągać do 80 cm długości liści. W zależności od odmiany intensywnie zielone listki mogą być pofalowane, pierzaste, strzępiaste bądź kędzierzawe. Odmiana ta doskonale czuje się w pomieszczeniach ciepłych i wilgotnych, dlatego konieczne jest zapewnienie jej temperatury powyżej 20°C oraz częstego spryskiwania.
• Paproć skórzasta (Rumohra adiantiformis) – naturalnie występuje na gorących obszarach półkuli południowej. Jest niewielką rośliną o drobnych liściach. W warunkach domowych jest rośliną mocno wymagającą, dlatego nie sprawdzi się jako pierwsza z gatunku. Preferuje światło rozproszone, wodę o temperaturze pokojowej, a także glebę z wysoką zawartością próchnicy. Jej liście z uwagi na swój kształt doskonale sprawdzają się w kompozycjach kwiatowych, dlatego są najczęściej wybierane przez florystów.

Jak pielęgnować paproć?

Paproć uznawana jest za roślinę stosunkowo łatwą w uprawie, jednak wiele osób, które zdecydowały się na zakup tej rośliny bez wcześniejszego zapoznania się z jej wymaganiami nie do końca zgadza się z powyższą tezą. Należy pamiętać, że naturalnym środowiskiem paproci są wilgotne lasy tropikalne, w których to porastają konary drzew oraz stanowią istotny element runa leśnego, tym samym należy spełnić szereg warunków, aby paproć doniczkowa odwdzięczyła nam się bujnymi zielonymi liśćmi i świeżym, doskonale oczyszczonym powietrzem.

Poniżej omówimy najważniejsze zagadnienia związane z właściwą pielęgnacją paproci domowej.

Jak często podlewać paprotkę

Z uwagi na swoje naturalne pochodzenie paprocie uwielbiają wilgotną glebę. Odtworzenie ich naturalnego środowiska z pewnością będzie wymagało wysiłku, jednak uzyskane efekty sprawią, że ten wysiłek nie pójdzie na marne. Dla możliwie najlepszych rezultatów warto zadbać o odpowiednią warstwę drenażu na dnie (może być z kermazytu), który odprowadzi nadmiar wody z gleby.

Aby zapewnić paproci odpowiednie warunki wzrostu należy zachować o odpowiedni poziom wilgotności gleby przez cały czas, również w okresie zimowym, wystrzegając się jej przelania. Przelana paprotka zaczyna żółknąć, a następnie gubi liście. Gdy nie jesteśmy pewni, czy roślina już wymaga podlania najlepiej dotknąć ziemi. Gdy ta dalej jest wilgotna powinniśmy wstrzymać się z podlewaniem przynajmniej jeden dzień. Zimą warto zmniejszyć pojemność wody, na rzecz częstszego podlewania rośliny.

Dla uzyskania najlepszych rezultatów zaleca się podlewanie paproci miękką, przegotowaną wodą oraz stosowanie letniego prysznica przynajmniej raz w miesiącu.

Paprotka – podlewanie herbatą

Aby nasza paprotka zachwycała bujnie rosnącymi, intensywnie zielonymi liśćmi, zaleca się raz na jakiś czas zastąpić zwykłą wodę esencją z gorzkiej, czarnej, koniecznie niearomatyzowanej herbaty. Niektórzy ogrodnicy zalecają takie podlewanie nawet co drugi raz, również jako nawóz do paproci. Podobny efekt można uzyskać po wyłożeniu w doniczce mokrych fusów. Zawarte w herbacie mikroskładniki wnikają w podłoże, doskonale odżywiając roślinę.

Czy obcinać pędu u paprotki?

Od czasu do czasu możemy zaobserwować, że nasza paprotka wypuszcza długie pędy, zwane potocznie wąsami. Te pędy to nic innego jak korzenie powietrzne, które stanowią pozostałość po naturalnym środowisku paproci, w którym to musiały one walczyć o dostęp do wody i substancji odżywczych. Większość ogrodników zaleca obcinanie pędów, ponieważ w warunkach domowych mogą one hamować wzrost rośliny, a niekiedy nawet ją osłabiać. Należy przy tym pamiętać, by podczas przycinania postępować bardzo delikatnie, ponieważ paprocie nie lubią być dotykane – przy częstym kontakcie z innymi obiektami mogą gubić liście.

Jak przesadzać paprocie?

Paproć doniczkowa nie wymaga zbyt częstego przesadzania, co więcej, rośliny te preferują ciasne doniczki. Niekiedy po przesadzeniu mogą słabiej rosnąć i chorować. Dlatego floryści wskazują, kiedy przesadzać paprocie. Zalecają aby robić to w odstępach kilku lat, najlepiej na początku wiosny, tj. w drugiej połowie marca.

Aby ułatwić sobie proces przesadzania należy wcześniej dokładnie podlać roślinę, co pomoże w sprawnym wyjęciu jej ze starej donicy. Paprotkę należy mocno chwycić u podstawy i wyjąć delikatnych choć pewnym ruchem, tak by nie uszkodzić korzeni.

Paprocie najlepiej czują się w ceramicznych donicach. Nowy pojemnik nie powinien być jednak dużo większy od poprzedniego. Floryści wskazują, aby wybierać donice maksymalnie 3 cm większe od poprzednich. Przed sadzeniem paproci należy odpowiednio przygotować podłoże. Na dno donicy należy wysypać odpowiednią warstwę drenującą, a następnie odpowiednio dobraną ziemię, którą po umieszczeniu bryły korzeniowej odpowiednio przysypiemy, nie ugniatając jej zbyt mocno.

Podczas przesadzania paproci można dodatkowo rozmnożyć roślinę. W tym celu należy ostrożnie oddzielić bryłę korzeniową na części, a następnie każdą wysadzić w odpowiednio dobranej donicy.

Dlaczego paprotka usycha?

Gdy paprotka usycha można zauważyć, że jej liście brązowieją. Dzieje się tak zwykle z powodu błędów w uprawie. Paprotki jako rośliny naturalnie tropikalne potrzebują odpowiedniej wilgoci zarówno w glebie, jak i w powietrzu. Zbyt rzadkie podlewanie sprawia, że paproć zaczyna żółknąć, a jej liście wypadają. Z kolei za usychanie końcówek liści odpowiedzialna jest zbyt niska wilgotność powietrza, szczególnie częsta w okresie grzewczym.

Aby zapobiec usychaniu paproci należy zadbać o odpowiedni poziom wilgotności powietrza. Sprawę z pewnością ułatwią nawilżacz powietrza i stacja pogodowa, jednak nie musimy w nie inwestować aby odpowiednio zadbać o roślinę. Wystarczy stosować się do poniższych wskazówek, aby osiągnąć zamierzone rezultaty:

• Zraszanie – to kluczowy element pielęgnacji paproci i choć czynność wydaje się banalna, to należy pamiętać o kilku kluczowych aspektach. Przystępując do zraszania powinniśmy stosować letnią, odstaną wodę oraz ręczny spryskiwać lub atomizer, w przypadku roślin o silnie podzielnych liściach. Pozwoli to uniknąć nadmiernego gromadzenia się wilgoci w liściach. Aby zapobiec spaleniu liści należy spryskiwać paprocie możliwie jak najwcześniej, tak by wyschły do zachodu słońca. Co więcej codzienne zraszanie paproci pozwoli oczyścić roślinę z kurzu, a także odstraszy szkodniki.
• Grupowanie roślin – ustawianie paproci w towarzystwie innych roślin, w tym paproci pozwoli na absorbowanie wilgotności wydzielanej przez pozostałe rośliny znajdujące się w grupie.
• Taca z kamykami – jest to amatorski nawilżacz powietrza, którego przygotowanie nie wymaga zbyt wiele wysiłku. Wystarczy dno szczelnej tacy wysypać warstwą kamieni, żwiru lub keramzytu, a następnie zadbać o stałe uzupełnianie wody, nie dopuszczając do całkowitego zalania kamieni. Na tak przygotowanej tacy ustawiamy donicę z rośliną, która zyska dodatkową wilgoć, bez ryzyka nadmiernego chłonięcia wody.